قانون ارث در ایران بر اساس قوانین شرعی اسلام و مقررات قانونی تدوین شده است. در قانون مدنی ایران، مسائل مربوط به ارث و میراث در بخشهای مختلفی مانند سهمالارث وراث، شرایط و نحوه تقسیم اموال و حقوق و تعهدات میراث مشخص شده است.
در قوانین ایران، وراث به دو دسته اصلی، یعنی وراث نسبی و سببی تقسیم میشوند. سهمالارث هر یک از این دستهها به قوانین اسلامی بستگی دارد. به عنوان مثال، فرزندان و زوج یا زوجه متوفی از جمله وراث اصلی هستند که سهمالارث آنها به نسبتهایی که در قانون مشخص شده است، تعیین میشود.
ارث در ایران شامل انواع مختلفی از جمله مالی، غیرمالی، منقول و غیرمنقول است. مالیات و هزینههای مرتبط با انحصار وراثت نیز از جمله مسائلی هستند که در حین تقسیم میراث باید در نظر گرفته شوند. معمولاً برای تقسیم ارث، یک گواهی انحصار وراثت از دادگاه لازم است که نقش مهمی در تأیید قانونی تقسیم اموال دارد.
وصیتنامهها در ایران به دو صورت رسمی و عادی تدوین میشوند. تنظیم وصیتنامه رسمی تحت نظارت دفاتر اسناد رسمی انجام میشود و دارای اعتبار قانونی بالایی است. وصیتنامه عادی نیز میتواند معتبر باشد، اما باید شرایط خاص خود، نظیر نگارش دستی متوفی و وجود شهود را داشته باشد.
یکی از چالشهای معمول در تقسیم ارث، اختلاف بین وراث بر سر سهمالارث و نحوه توزیع داراییها است. همچنین مسائل مرتبط با حقوق کودکان و افراد ناتوان نیز باید در فرایند تقسیم ارث لحاظ شود. در مواردی که اختلافات حاد میشوند، ممکن است نیاز به مداخله قضایی و حکم دادگاه باشد.