قاچاق کالا به ورود یا خروج کالا از مرزهای کشور بدون رعایت مقررات گمرکی و پرداخت عوارض مشخص اطلاق می‌شود. این اقدام نه تنها قوانین داخلی را نقض می‌کند بلکه تأثیرات مخربی بر اقتصاد کشور نیز دارد.
در ایران، قوانین متعددی برای مقابله با قاچاق کالا وجود دارد که شامل قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و آئین‌نامه‌های اجرایی آن می‌باشد. این قوانین به‌طور خاص نحوه تعامل و عملکرد نهادهای مرتبط با پیشگیری و مقابله با قاچاق را مشخص می‌کنند.
مجازات قاچاق کالا در ایران بستگی به نوع و میزان قاچاق دارد. به‌عنوان مثال، در صورت کشف قاچاق کالا، می‌توان مجازات‌هایی نظیر جریمه نقدی، مصادره کالا یا اموال مرتبط، و حتی حبس برای مرتکبان آن در نظر گرفت. تعیین میزان دقیق مجازات بر عهده قاضی و بر اساس مقررات قانونی است.
قاچاق کالا موجب کاهش درآمدهای دولت از طریق از دست رفتن عوارض گمرکی، ایجاد رقابت ناعادلانه برای تولیدکنندگان داخلی و بروز مشکلات اقتصادی گسترده در کشور می‌شود. از این رو، مقابله با قاچاق و اجرای موثر قوانین مرتبط نقش مهمی در پایداری اقتصاد کشور دارد.